Giám sát tình trạng máy là quá trình xác định tình trạng máy trong lúc hoạt động hoặc trong lúc ngừng máy. Ngày nay, các thiết bị giám sát đã phát triển đến trình độ cao, điều này giúp cho nhà quản lý vận hành máy có được các thông số chính xác để ra quyết định bảo dưỡng nhằm hạn chế tối đa việc sự cố ngoài kiểm soát...
Hiện nay kỹ thuật bảo dưỡng trên thế giới đã phát triển đến một trình độ cao. Bảo dưỡng được chia làm 4 cấp độ:
- Bảo dưỡng sửa chữa: Chỉ sửa chữa khi máy hỏng (Breakdown Maintenance)
- Bảo dưỡng phòng ngừa (Priventive Maintenance) : Dừng máy để bảo dưỡng định kỳ
- Bảo dưỡng dự đoán (Pridictive Maintenance): Thông qua theo dõ các thông số cơ khí, điện như: Độ rung động, dầu bôi trơn, nhiệt độ, điện thế …..
- Bảo dưỡng tiên phong (Proactive Mainteance): Phân tích các nguyên nhân hư hỏng để khắc phục triệt để, tránh lặp lại.
Trong bài viết này, tôi giới thiệu chi tiết về kỹ thuật bảo dưỡng phòng ngừa (Bài viết có tham khảo tài liệu về Bảo dưỡng công nghiệp tại TT Bảo dưỡng công nghiệp _ĐHBK Hà Nội).
Bảo dưỡng phòng ngừa thuộc cấp độ thứ 2 trong 4 cấp độ bảo dưỡng chung mà thế giới đang áp dụng. Ở nước ta các nhà máy công nghiệp hiện nay chủ yếu áp dụng hình thức bảo dưỡng phòng ngừa này. Vậy bảo dưỡng phòng ngừa là gì? Bảo dưỡng phòng ngừa là tập hợp các hoạt động nhằm kéo dài tuổi thọ của máy và tránh những hư hỏng trước thời hạn. Bảo dưỡng phòng ngừa chủ yếu tồn tại dưới hình thức bảo dưỡng định kỳ (dựa theo các khuyến cáo của nhà sản xuất máy hoặc theo kinh nhiệm của đội bảo dưỡng của các nhà máy), bảo dưỡng có điều kiện (nhân một thiết bị bị hỏng thì dừng máy để bảo dưỡng cả dây truyền). Trong bảo dưỡng phòng ngừa thì kỹ thuật giám sát tình trạng là kỹ thuật lõi.
Giám sát tình trạng máy là quá trình xác định tình trạng máy trong lúc hoạt động hoặc trong lúc ngừng máy. Ngày nay, các thiết bị giám sát đã phát triển đến trình độ cao, điều này giúp cho nhà quản lý vận hành máy có được các thông số chính xác để ra quyết định bảo dưỡng nhằm hạn chế tối đa việc sự cố ngoài kiểm soát. Việc giám sát có thể thực hiện bằng giác quan của con người hoặc bằng máy móc.
Bằng giác quan của con người:
Nhìn: Quan sát các khe hở, lỗ thủng, khói, mầu sắc…
Ngửi: Nhận biết các hiện tượng rò gỉ, quá nhiệt…
Nghe: Các tiếng ồn không bình thường
Sờ: Các rung động bất thường, nhiệt độ bất thường
Bằng máy móc: Thường sử dụng các máy như áp kế, nhiệt kế, ampe kế, các chuông báo động, đèn báo động, là những thiết bị thô sơ nhằm cung cấp cho người vận hành những khác biệt bất thường trong dây truyền sản xuất. Những dụng cụ này nhằm loại đi những ý kiến cá nhân. Đây là các dụng cụ thích hợp với hầu hết các máy móc thiét bị và nó giúp nhận biết các vấn đề cớ bản đang tồn tại.
Ngoài những kỹ thuật giám sát cơ bản trên, ngày nay người ta còn có thể sự dụng các loại máy móc hiện đại để đáp ứng ngày càng cao các kỹ thuật bảo dưỡng.
Phân tích phổ rung: Có thể chuẩn đoãn chính xác các hư hỏng tồn tại trong máy trước khi dừng máy.
Phân tích mảnh vụn: Đo tỷ lệ mảnh vụn trong dầu bôi trơn để chuẩn đoán tình trạng máy.
Giám sát hiệu năng: Báo cáo hiệu năng của máy để phát hiện các bất thường.
Trí tuệ nhân tạo: Sử dụng mạng trí tuệ nhân tạo có cài đặt trong máy để cung cấp những thông tin bất thường của máy, giảm thiểu tình trạng dừng máy đột ngột.
Trong sản xuất công nghiệp nói chung, thiệt hại của việc dừng máy đột ngột là rất lớn. Để giảm thiểu thiệt hại, chúng ta nên áp dụng các biện pháp giám sát thiết bị nhằm đem lại các lợi ích kinh tế to lớn:
Kéo dài tuổi thọ ổ trục
Tối đa hóa năng xuất máy
Tối thiểu hóa thời gian dừng máy
Kéo dài an toàn khoảng thời gian giứa hai lần dừng máy.
Cải thiện thời gian sửa chữa
Tăng tuổi thọ máy
Nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm thiểu tỷ lệ phế phẩm
Tiết kiệm chi phí bảo dưỡng
Tăng độ an toàn chung của toàn nhà máy
